NE OLUYOR DA BİR ANDA ÖFKELENİYORUZ?
Öfke kontrol problemi dediğimiz şey aslında ne? Öfke kontrol teknik ve yöntemleri etkili mi? Öfke gerçekten kontrol edilmeli mi ya da öfke gerçekten kontrol edilebilir mi?
‘Öfkeyi kontrol edebilme yolları ’ ya da ‘Öfke Kontrol Problemi’ gibi başlıklı yazılarla sıklıkla karşılaşıyoruz. Nefes egzersizleri, mola tekniği, ortamdan uzaklaşma önerileri ve daha pek çoğu bu tarz başlıklar altında toplanıyor. Başlangıçta oldukça etkili olabiliyor. Kişiler belki de çok uzun zamandır ilk defa, kontrollü duygulanımı deneyimliyor. İstedikleri sonuca ulaştıkça motive olup daha sıkı bir şekilde tavsiyeleri uygulamaya devam ediyorlar.
Aile hayatları, ikili ilişkileri ya da kendilerine yaklaşımları değişiyor, gelişiyor. Bir duyguyu kontrol edebilmek ya da kontrol edebildiğini hissetmek, kişinin kendini pek çok açıdan iyi hissetmesini de sağlayabiliyor. Mesela kendisini kontrol edebilmenin verdiği güç, kişinin çözmesi gereken problem halinin üstesinden gelmenin benliğindeki olumlu etkisi, özgüven kazanma bunlardan sadece bir kaçı. Bu tarz kişisel gelişim tekniklerinin kişilere kuşkusuz büyük katkıları da olmaktadır. Öfke kontrol problemi bir problem olmaktan çıkmaktadır.
Öfkelenme durumuna başka açılardan bakmak da gerektiğini düşünmekteyim. Çünkü ne zaman ki kişinin tolere edemediği deneyim tekrar ediyor, o zaman öfkeyi kontrol edemediği hissi de beraberinde geliyor. Yaşanan tek bir deneyim, kişinin öfke duygusu ile ilgili hayal kırıklığına uğramasına, yaratmaya çalıştığı iyilik halinin bozulmasına neden olabiliyor. Bu durumda ‘öfke’ çok daha büyük bir problem halinde kişinin hayatının merkezinde durmaya devam ediyor. Çevresi de kişinin öfke kontrol problemi olduğundan emin olmaya bir adım daha yaklaşıyor.
Kimimiz için olaylara karşı hissettiğimiz birincil duygu kimimiz için ise zorda kalındığında kurtarıcı bir duygu; öfke. Hem en kolay yüzeye çıkar hem de giderilmesi gereken bir duyguymuş gibi algılanır. Bazı durumlarda günah keçisidir. Bu duyguya dikkatle bakıldığında çokça mesaj içermektedir. Öfke ile kişisel sınırlar yakından ilgilidir. Bu fiziki sınır olabilir, duygusal olarak fazla yakınlaşma olabilir, düşüncelerine müdahale edildiği hissi ile de kendini gösterebilmektedir. Sürekli öfke yaşayan kişiler çevresindeki herkesi sınırlarına girmek isteyen bir tehdit olarak görür. Öfkelenmek ise kendini korumanın o anlık en etkili olduğu düşünülen yoludur.
Bunun dışında öfke duygusunun kapatıcı özelliği de mevcuttur. Korkumuzu kızarak belli ederiz, umutsuzluğun üzerine kızgınlıkla örteriz, çocuğumuzun başına bir şey gelmesinden endişelenir ona kızarız. Görmeyi o anlık istemediğimiz, görmeye hazır olmadığımız ya da belki de varlığını daha önce hiç fark etmemiş olduğumuz duyguları bastırmak öfkenin bir diğer görülme şeklidir. Öfke ise bakılması en zor ve en ihmal edilen duygulardan biridir. Öfkelendiğinizde, şu soruyu sormaya özen gösterin; aslında içimde ne oluyor? Öfkelenerek aslında ne yapmış oluyorum? Öfkenin hayatımda nasıl bir işlevi/ yeri var, bana neler sağlıyor?
Öfke, mutluluk kadar doğal, olması gereken, yaşamda işlevi olan bir duygudur. Onu kontrol etmeye ya da yok etmeye çalışmak yerine derinine inmeye çalışmak, kendimizi keşfetmede yolumuza ışık tutacaktır. Terapide amaçlanan da tüm duygularıyla birlikte kişiyi kapsamaktır. Öfke kontrol problemi etiketinden çıkmaya çalışmaktır.
Yetişkin Terapisi için tıklayınız.
