WISC-4 ZEKA TESTİ
WISC-4 Zeka Testi Nedir?
Wısc-4 Zeka Testi; 2003 yılında geliştirilmiş zeka testidir. Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği Wısc-3 ‘ ün yenilenmiş biçimidir. Testin bu versiyonu Türkiye’ de hiç kullanılmamıştır. Türkiye standardizasyonu 2008-2011 yılları arasında tamamlanmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Wısc-4 (visk4) Zeka Testi, en genç zeka testidir.
Wısc-r Zeka Testi ile benzer noktaları olsa da hem zekaya hem çocuğun bilişsel düzeyine yaklaşım bakımından geliştiricileri tarafından birbirlerinden oldukça farklılaştırılmıştır. Wısc-4, zekayı çok daha geniş bilişsel beceriler bağlamında ele almakta, değerlendirilmeyi detaylandırarak uygulayıcının ayrıntılı bilgilere ulaşılmasını sağlamaktadır. Bu şekilde karışıklığa izin vermeden tanıları daha net bir şekilde birbirinden ayırmakta, çıkan sonuçlarla ilgili yol haritası çizilirken ailelere daha net bilgiler verilmesi sağlanılmaktadır.
Wısc-4 Zeka Testi ülkemizde 6 yaş 0 ay ile 16 yaş 11 ay yaş aralığındaki çocuklara uygulanabilmektedir. 10 temel alt test, 5 yedek alt testten oluşur. 10 alt test, çocuğun bilişsel becerilerinin tanımlandığı 4 kategoriye ayrılmıştır. Bu nedenle uygulama sonucunda bir toplam puan ve 4 ayrı dönüştürülmüş puan elde edilmektedir. Bu bölümler; sözel kavrama, algısal akıl yürütme, çalışma belleği ve işlemleme hızıdır.
Wısc-4 Zeka Testi, Cattel-Horn-Caroll İnsan Yetilerinin Bilişsel Kuramı baz alınarak geliştirilmiştir. Bu kuram zekayı 3 katmanda tanımlamaktadır. En geniş olan orta katmanında Wısc-4’te ölçümlemesine yer verilmiş 10 beceri yer almaktadır. Bu beceriler:
- Kristalize zeka; Kişinin kendi için yeni olan malzeme ya da süreçten çıkarım yaparken ki tümden gelimci ya da tüme varımcı akıl yürütmelerine işaret eder. Bu zihinsel işlemler bir kavramı tanıma ya da biçimlendirmeyi, örüntüler arasındaki ilişkileri anlamayı, çıkarımlar yapmayı, problem çözmeyi, anlam çıkarmayı, bilgiyi yeniden düzenlemeyi ve dönüştürebilmeyi içermektedir. Bu beceri genelde sözel olmayan uyaranlar aracılığı ile değerlendirilirken performans için sözel ve sözel olmayan düşünmenin bütünleştirilmesini gerektirir. Akıcı zeka; akılcı akıl yürütme de denebilir. Kişinin kendi için yeni olan malzeme ya da süreçten çıkarım yaparken ki tümden gelimci ya da tüme varımcı akıl yürütmelerine işaret eder.
- Niceliksel akıl yürütme; matematiksel bilgi birikimi ve matematik başarısını içerir. Bu genelde başarı testleri ile ölçülür. Bu alan Carrol tarafından bilişsel yetenekler olarak tanımlanmamıştır. Zeka bataryaları bu alanın bazı yönlerini ölçmesine rağmen, genellikle kapsamlı olarak ölçmez.
- Kısa süreli bellek; bilgiyi anlık farkındalık düzeyinde yakalayıp tutma ve ardından birkaç dakika içinde kullanabilme yeteneğidir. Sınırlı kapasiteli bir sistemdir. Çoğu kişi tek seferde sadece 7 (+,- 2) bilgi parçasını tutabilmektedir. Kısa süreli bellekteki bilgiler, yeni bir bilgi geldiğinde ya yok olur ya da uzun süreli depolama ve geri çağırma yeteneği kullanılarak uygun bilgi deposunda saklanılır. Bir açıdan bu bellek türü, çalışma belleğinin bir parçası olarak işlev görmektedir.
- Görsel işlemleme; görsel örüntü ya da uyaranları üretme, algılama, çözümleme, sentezleme, depolama, geri çağırma, değiştirme ve onlarla düşünme yeteneğidir. Nesneleri zihninde iyi bir şekilde döndürebilen ya da ters çevirebilen, uzamsal yapılandırmaları algılayıp değiştirebilen kişilerin güçlü bir görsel işlemleme yeteneği olduğu kabul edilir.
- İşlem hızı (dikkatin eşlik ettiği hız); özellikle odaklanmış dikkat ve konsantrasyonu korumak içi baskı altındayken, bir bilişsel görevi akıcı ve otomatik olarak gerçekleştirme yeteneğidir.
Wısc-4 Zeka Testi, hastanelerde ve özel kliniklerde pek çok uzman tarafından yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Zeka düzeyi belirlemede, öğrenme güçlüğü ya da dikkat eksikliği tanısı koymada oldukça etkili bir bataryadır.
Test eğitimi Türk Psikologlar Derneği tarafından verilmekte, her uzman yeterliliğini dernek standartları doğrultusunda almaktadır.
Wısc-4 Zeka Testi Uygulaması Ne Kadar Sürer?
Test uygulaması yaklaşık 1 ile 1 saat 30 dakika arasında sürmektedir. Her çocuk tüm alt test etkinliklerini yapmaktadır. Bazı alt testlere ait yeterliliğin sağlanmaması durumunda yedek alt testler devreye girmektedir. Bu şekilde ölçümün sağlıklı olması sağlanmakta, standart sonuçlara ulaşılabilmektedir.
Wısc-4 Zeka Testi değerlendirmesi, ülkemizde uygulanan diğer zeka testleri ya da bilişsel değerlendirme sistemi bataryalarına göre çok daha karmaşıktır. Bu durum da bazen pratikliği olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle uzman, uygulamayı gerçekleştirdikten sonra raporlama için zamana ihtiyaç duymakta, test sonuç görüşmesi için daha sonraki günlerde aile ile randevulaşmaktadır. Aile görüşmesinde çocuğun ihtiyaçları ve neler yapılabileceği ile ilgili ayrıntılı olarak görüşülmektedir.
Wısc-4 Zeka Testi Sonucu
Wısc-4 Zeka Testi, önceki versiyonlarının aksine bir zeka puanından söz etmemektedir. Bu açından CAS Bilişsel Değerlendirme Bataryası ile benzerlik göstermektedir. Puan vermeyerek çocuklara dair etiketleme yapmaktan kaçınılmıştır. Zekayı daha çok bilişsel beceriler doğrultusunda tanımladığı için sonucunda da çocuğun herhangi bir beceri alanıyla ilgili performansını, diğer beceri alanlarıyla karşılaştırarak değerlendirme yoluna gitmiştir. Bu şekilde çocuk kendi potansiyeli içinde değerlendirilmektedir. Sonucunda da desteklenmesi gereken beceri alanlarına dair önerilerde bulunulmaktadır.
Wısc-4 Zeka Testi ile ilgili blog yazılarını okumak için tıklayın.